De SALV stelde op eigen initiatief een werkcommissie samen rond ‘verdienmodellen in land- en tuinbouw’. Deze werkcommissie maakte een reflectiekader voor verdienmodellen op rond structuren en bedrijfsoriëntaties. Dit kader stelt dat het beleid, de relatie tot de markt (B2B en B2C) en de verwachtingen vanuit de samenleving cruciale en overkoepelende richtinggevende factoren zijn in de uitbouw en uitbating van een landbouwbedrijf. Zij werken immers niet enkel in op de brede uitgangsfactoren (ondernemersprofiel, bedrijfssituatie, productie en productiewijze) die op zichzelf sturend zijn in de keuze voor een of meerdere oriëntaties op het bedrijf. Ook op die bedrijfsoriëntaties hebben beleid, markt en samenleving een invloed.
Het reflectiekader stelt de verschillende bedrijfsoriëntaties voor door 3 continuüms, waarop land- en tuinbouwbedrijven zich een plaats aanmeten:
- van specialisatie in productie tot diversificatie in producten en/of diensten
- van bedrijven die sterk inzetten op efficiëntie naar bedrijven die sterk inzetten op merkencreatie
- volgens de mate en aard van samenwerking, horizontaal en/of verticaal
De plaats die land- en tuinbouwbedrijven zich onder invloed van beleid-markt-samenleving en de uitgangsfactoren aanmeten op deze continuüms vormen hun respectievelijke verdienmodellen. Een verdienmodel is immers een beschrijving van het geheel aan bedrijfsactiviteiten die antwoord geeft op de vragen ‘wie is de klant?’ en ‘wat en hoe wordt er geleverd?’, zoals een toelichting door onderzoekers van het Instituut voor Landbouw-, Visserij- en Voedingsonderzoek (ILVO) duidelijk maakte.
Vanuit het reflectiekader wil de SALV kansen en uitdagingen voor landbouwverdienmodellen detecteren om vervolgens beleidsaanbevelingen te formuleren. De SALV focust daarbij op de verhouding tussen veerkrachtopbouw vanuit de sector en de taak van het beleid om inherente kwetsbaarheden te voorkomen en in te dijken. Land- en tuinbouwbedrijven kunnen immers hun veerkracht en weerbaarheid trachten te verhogen, maar blijvend geconfronteerd worden met inherente kwetsbaarheden die onvoldoende door het beleid worden aangepakt. Vanuit deze focus en door de bril van zijn reflectiekader zal de SALV het thema ‘verdienmodellen’ verder uitdiepen.
Met dit reflectiekader bundelt de SALV zijn kennis en inzichten rond bedrijfsstructuur en verdienmodellen. Dit is echter een oefening op basis van voortschrijdend inzicht en daarmee geen voltooid product. Daarom bindt deze nota de raadsleden en -organisaties niet. De raadsleden hebben er wel akte van genomen als oriënterende basis voor verdere werkzaamheden. De kennisnota staat open voor verdere verfijning. Heeft u aanvullende ideeën of bemerkingen bij de nota, deel ze met ons.
Klik op de afbeelding om het schema te bekijken