Bepleit een baanbrekend handelsakkoord ‘nieuwe stijl’ dat een verdienmodel schept voor duurzamere productiemethoden. Dat stelt de SALV als antwoord op een adviesvraag van de Commissie Buitenlands Beleid van het Vlaams Parlement. Het huidige ontwerp van handelsakkoord tussen de EU en de Mercosurlanden (Argentinië, Brazilië, Paraguay en Uruguay) beantwoordt hier niet aan en bestendigt inherente kwetsbaarheden van de Vlaamse land- en tuinbouwsector (zie kennisnota verdienmodellen).
De raad wijst op de verantwoordelijkheid van het beleid om kwetsbaarheden die aan het indijkvermogen van de land- en tuinbouwsector ontsnappen te voorkomen en weg te nemen. Het ontwerpakkoord doet het tegenovergestelde. Zo wordt er een buitenproportionele toegift gedaan op de invoer van gevoelige producten als rundsvlees, pluimveevlees en suiker. De overeenkomst rijmt bovendien niet met de Europese ambities rond verduurzaming binnen de Green Deal, de Farm to Fork Strategy, het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid en het Gemeenschappelijk Visserijbeleid.
De SALV vraagt om te vermijden dat het akkoord tot geïmporteerde ontbossing leidt en herinnert aan de afspraken die België met andere lidstaten daarover maakte binnen de Amsterdam Declarations Partnership. Ook vreest de raad incoherenties met het Vlaamse landbouw- en voedselbeleid. De substantiële verhoging van de import van goedkoop vlees met een zeer hoge koolstofvoetafdruk en biodiversiteitsverlies botst met de Vlaamse eiwitstrategie en de doelstellingen rond duurzame ontwikkeling binnen Vizier 2030. Het akkoord is om die redenen in zijn huidige vorm onverdedigbaar. Er moet werk gemaakt worden van een slagkrachtigere handhaving, bindende afspraken rond duurzaamheid, arbeids- en mensenrechten en strenge (controle op) sanitaire en fytosanitaire voorwaarden, zodat een gelijk speelveld tot stand komt.
De raad adviseert om in dit en toekomstige akkoorden te streven naar een ‘nieuwe stijl’ van handelsbeleid. Internationale handelsakkoorden bieden immers kansen om (grote delen van) het mondiale voedselsysteem op alle vlakken te verduurzamen, mits aan cruciale voorwaarden wordt voldaan. Denk aan eerlijke concurrentie en een gelijk speelveld, de eigen duurzaamheidsinspanningen waarborgen, een evenwicht zoeken tussen handelspartners binnen eenzelfde economische sector (in plaats van tussen verschillende sectoren) en arbeids- en mensenrechten centraal stellen.
SALV-voorzitter Hendrik Vandamme stelt het advies op dinsdag 2 maart 2021 voor in het Vlaams Parlement. Dat kan u via livestream volgen.
In een minderheidsstandpunt merken Fevia Vlaanderen en UNIZO op dat de belangen tussen subsectoren van de voedingsindustrie sterk uiteenlopen. Daarom werpen zij zich niet als grote verdediger van het akkoord op maar pleiten ze ook niet sterk tegen.