2020 is voor de samenleving geen plezant jaar om op terug te blikken. Met meer vallen dan opstaan werd een manier gezocht om de coronapandemie in te dammen en onder controle te krijgen. Maar gaandeweg wordt het pad en de richting duidelijker, ook al is er nog een ferme weg te gaan.
In 2020 timmerde de SALV aan de weg in 'het nieuwe normaal': de digitalisering van de werking werd versneld doorgevoerd en de efficiëntiewinsten van de cloud en het digitaal vergaderen werden voor iedereen snel duidelijk. Zonder transporttijd met files en/of treinvertragingen benaderde de aanwezigheidsgraad op de maandelijkse SALV-zittingen de 100%. Een goede interactie tijdens alle SALV-vergaderingen kon aangehouden worden, ook al is digitaal niet in alle gevallen de optimale keuze.
In 2020 stond de SALV in voor 17 adviezen met impact en 2 kennisdocumenten. Inzake Brexit realiseerde de SALV zowel een advies vanuit het perspectief van de Vlaamse visserij als vanuit de landbouw en agrovoedingsketen. Het visserij-advies werd eind januari 2020 door een delegatie van de werkcommissie visserij persoonlijk overhandigd aan minister Crevits. Het advies vanuit de agrovoedingsketen van eind mei 2020 vond even goed zijn weg, weliswaar digitaal.
Op vraag van minister Crevits realiseerde de SALV een eerste verkennend advies inzake het voedselbeleid, dat in het najaar van 2020 op diverse fora op veel interesse werd onthaald. Rond verdienmodellen in de land- en tuinbouw werd een kennisnota opgemaakt die geduid werd op een ILVO-studiedag en die tevens resulteerde in een eerste advies, met name over de korte keten, een thema dat door corona hoger op de agenda kwam te staan. Het klimaatthema kwam in tal van werkcommissievergaderingen en adviezen terug. Ook de biodiversiteit in het landbouwgebied laat de SALV niet onbekommerd, onder meer met een geslaagde (digitale) workshop eind september.
Het vele werk onder de motorkap wordt uitgevoerd door het kleine team van het SALV-secretariaat, dat zich ook in 2020 wist bij te staan door stagairs. Deze welkome ondersteuning biedt evenwel geen duurzame oplossing.
In 2020 werd de SALV hersamengesteld voor de periode 2020-2024 en werd Hendrik Vandamme herkozen als SALV-voorzitter. Voorafgaand aan de hersamenstelling maakte de raad een interne zelfevaluatie op over de werking in de voorbije mandaatperiode.
Tot slot, het jaarlijkse ontmoetings- en netwerkmoment van de SALV kon niet plaatsvinden, maar uitstel is geen afstel, dat maken we dubbel en dik goed van zodra de kans zich terug aandient.
Hendrik Vandamme
voorzitter SALV
Koen Carels
secretaris SALV
Het jaarverslag geeft op een overzichtelijke en aantrekkelijke manier de belangrijkste activiteiten weer. Via de navigatie in de balk wissel je gemakkelijk tussen de verschillende onderdelen.
Via de pijltjes blader je pagina per pagina naar voren of naar achteren. Via het pagina-icoontje blader je doorheen het hele jaarverslag van pagina naar pagina. Je kan via de thuisknop steeds terug naar het begin van het jaarverslag. De teller toont op welke pagina je je bevindt. Het hamburgermenu geeft de onderverdeling in werkthema's.De SALV vestigde in 2020 de aandacht op voedselbeleid. De adviesraad nam dit thema op in de aanloop naar de Vlaamse Voedseltop die de Vlaamse Regering heeft aangekondigd. De unieke samenstelling van de SALV vormt de ideale setting om aanbevelingen rond het toekomstige voedselbeleid te formuleren. Alle geledingen van het voedselsysteem, van toelevering en primaire productie tot en met de consument, zijn er immers in vertegenwoordigd. Binnen de raadswerking buigt een permanente werkcommissie zich over dit thema.
Het voedselbeleid kan als nieuw en systeembreed kader op haalbare en innovatieve wijze tegemoetkomen aan verschillende uitdagingen in ons voedselsysteem in het algemeen en de Vlaamse landbouw- en visserijsector in het bijzonder. Via een correcte oriëntering en een goed ontwerp moet het voedselbeleid vorm geven aan een adequaat, vooruitziend traject van duurzame ontwikkeling. Het voedselbeleid moet aan een systeem bouwen dat voldoende robuust is om de voedselzekerheid te waarborgen. Daar maakt een duurzame, performante Vlaamse landbouw- en visserijsector onontbeerlijk deel van uit. Een open en divers voedselsysteem dat rechtvaardig is en voortdurend ontwikkelt naar een hogere graad van integrale duurzaamheid biedt voor die robuustheid de beste waarborg.
Met een voedselbeleid kan langs diverse sporen gewerkt worden aan de realisatie van een duurzamer voedselsysteem: als katalysator voor innovatie, als hefboom voor beleidscoherentie, door een systeembrede aanpak van de duurzaamheidsuitdagingen en een versterkte transparantie.
Lees het advies Hapklare inzichten voor een Vlaams voedselbeleid
De portefeuille van de land- en tuinbouwer ligt buiten. De klimaatverandering is voor de sector zeer tastbaar en vormt een overkoepelende uitdaging op ecologisch, sociaal, maatschappelijk en economisch niveau. Klimaatslim boeren brengt drie kernelementen samen: de uitstoot van broeikasgassen minderen, zich aanpassen aan de klimaatwijzigingen, en het duurzaam verhogen van de economische opbrengst (inkomen, landbouwproductiviteit). De SALV reikt de beleidsmakers aanbevelingen aan die vertrekken vanuit de principes van klimaatslimme landbouw. Ook in 2020 behandelde de werkcommissie klimaatadaptatie verschillende thema’s. Deze werkcommissie buigt zich over de kansen en uitdagingen voor de land- en tuinbouwsector om zich aan de wijzigende klimaatomstandigheden aan te passen. Via hoorzittingen en gedachtewisselingen met experten in het veld bouwt de werkcommissie kennis rond het thema op en verkent zij mogelijke adviesthema’s.
Een slim ontworpen en goed functionerend rampenfonds is een noodzakelijk risicobeheersinstrument binnen een robuust adaptatiebeleid. Het uitvoeringsbesluit van de Vlaamse Regering dat de erkenningscriteria voor natuurrampen verstrengt en objectiveert, is volgens de adviesraad een essentiële stap in de uitbouw van een nieuw palet aan risicobeheersinstrumenten. Niettemin vraagt de SALV duidelijkheid over het gehele adaptatiebeleid door middel van een sterk Vlaams Klimaatadaptatieplan en bijhorend monitoringssysteem. Zulk adaptatiebeleid moet de land- en tuinbouwers ondersteunen bij de omslag naar een bedrijfsvoering die de disruptieve effecten van de klimaatverandering maximaal opvangt. De maatregelen binnen dat beleid moeten correct inhaken op zowel de aanpassingscapaciteit van de sector als de snelheid en intensiteit van de klimaatverandering.
De SALV waardeert dat het programmadecreet bij de begroting 2021 kostenefficiëntie toevoegt als leidend principe bij het bestedingskader van het Klimaatfonds (onder meer bij de cofinanciering van projecten die doelstellingen voor broeikasgasreductie en landgebruik vooropstellen). Het vooropgestelde bestedingskader lijkt echter geen rekening te houden met de maatschappelijke baten die koolstofvastlegging in landbouwbodems teweegbrengt. Zulke koolstofvastlegging is niet enkel kostenefficiënt, maar heeft onder meer een positieve invloed op de bodemwaterhuishouding. De SALV wil hierover verduidelijking.
Natuurpunt/BBL onthielden zich bij dit advies.
De adviesraden vragen om een evaluatie van het gehele reactief beleid. In het kader van de klimaatverandering worden de beleidsopties om tegemoet te komen aan waterschaarste niet enkel vanuit een proactieve insteek maar ook vanuit reactief perspectief overwogen. De raden stellen vast dat de uitwerking van dit reactief beleid versnipperd gebeurt.
Het verbeteren van de inkomensvorming en van de positie van de land- en tuinbouwer in de agrovoedingsketen vormt samen met het verzekeren van de instroom van jonge landbouwers, het garanderen van de toegang tot de productiemiddelen en het bewaken van een gelijk speelveld op het internationale handelsterrein grote sociaaleconomische uitdagingen voor de sector. De SALV zette een specifieke werkcommissie verdienmodellen op, die rond deze thema’s kennis verzamelt en adviesthema’s verkent. De uitgangspunten van de SALV-kijk op verdienmodellen werden gebundeld in een kennisnota, die als opstap dient voor verder advieswerk. Daarin wordt een helder overzicht gemaakt van de structuren en bedrijfsoriëntaties van de Vlaamse land- en tuinbouwsector. De nota wijst op de rol van de land- en tuinbouwers om via adequate bedrijfskeuzes aan veerkracht te winnen en op de rol van de overheid die de inherente kwetsbaarheden moet detecteren waar de sector geen vat op heeft om deze vervolgens weg te nemen. De secretaris van de adviesraad presenteerde de SALV-kijk op verdienmodellen tijdens een studiedag van ILVO rond dit thema.
Bij de uitwerking van het handelsakkoord tussen de Europese Unie en het Verenigd Koninkrijk vroeg de SALV om de Vlaamse land- en tuinbouwsector ‘top of mind’ te houden. De Vlaamse handel in agrovoedingsproducten genereert een aanzienlijk handelsoverschot met het VK – maar liefst €1,98 miljard in 2019. De raad vroeg de beleidsmakers dan ook om tijdens de onderhandelingen enkele algemene principes in acht te nemen en te streven naar een tijdig en volledig akkoord dat frictieloze agrohandel garandeert, een gelijk speelveld waarborgt, een geruisloze aansluiting op de transitieperiode mogelijk maakt, en interferentie van VK-onderhandelingen met derde handelsblokken afwendt. Deze algemene principes vormen de richtsnoeren waarop verdere specifieke en operationele aanbevelingen binnen het advies aansluiting vinden.
Voor de SALV vertrekt de korte keten vanuit de land- of tuinbouwer zelf. Dat de boer grotendeels zelf zijn prijs kan bepalen en een groter deel van de marge naar het eigen bedrijf kan halen, zijn de wezenlijke kenmerken van de korte keten. Dit kan bijdragen aan de veerkracht en financiële draagkracht van een land- of tuinbouwbedrijf. De rechtstreekse band tussen producent en consument kan ook de voedselgeletterdheid bij de consument helpen stimuleren. Vanuit de kennisnota verdienmodellen kan duidelijk gemaakt worden dat een brede waaier aan land- en tuinbouwbedrijven een kleiner of groter aandeel van hun afzet via de korte keten kan realiseren. Tegelijk is het zo dat de korte keten niet voor elke boer is weggelegd. Niet elke locatie of elke deelsector leent zich even goed tot korteketenverkoop. Niet elke boer kan of wil er vanuit de eigen bedrijfssituatie mee aan de slag gaan. De SALV vraagt onder meer een coherent beleid rond korte keten dat afgestemd is tussen alle overheidsniveaus en beleidsdomeinen, een duidelijk overlegplatform, een diepgaander onderwijs- en adviesaanbod en een stimulans voor kansrijke innovaties.
Natuurpunt/Bond Beter Leefmilieu onthielden zich bij dit advies.
Lees het advies De korte keten. Vormen, kansen, en uitdagingen
De Europese beleidsagenda zet in op drie strategieën om de positie van de land- en tuinbouwer in de keten te versterken. Markt- en prijstransparantie is daar één van. De SALV waardeert de doelstelling van de Vlaamse Regering om met haar besluit de verzameling van markt- en prijsgegevens te schragen en zich zo in te schrijven in dit deel van de Europese agenda. Markt- en prijstransparantie draagt bij aan beter onderbouwde keuzes, een verhoogd vertrouwen tussen marktspelers, meer evenwichtige onderhandelingsposities, de detectie van oneerlijke handelspraktijken en de opbouw van marktkennis. Zo komt dit initiatief ten goede aan een brede waaier van zowel land- en tuinbouwbedrijven als van kleine marktdeelnemers in de keten. De SALV belicht wel enkele aandachtspunten bij het besluit van de Vlaamse Regering. Zo moet onder andere vermeden worden dat inspanningen voor meer transparantie indruisen tegen de doelstelling om de positie van de land- en tuinbouwers en kleine marktdeelnemers te versterken.
Land- en tuinbouw speelt zich af binnen de open ruimte. Toenemend ruimtebeslag leidt echter tot afname van die open ruimte en tot verdere versnippering van wat overblijft. Een van de kernvragen is hoe landbouwbedrijven optimaal kunnen functioneren binnen de Vlaamse multifunctionele open ruimte. Deze kernvraag vormt het uitgangspunt van waaruit de SALV aanbevelingen formuleert met betrekking tot openruimte- en infrastructuurbeleid.
Meer duidelijkheid voor de Limburgse landbouwers. Die vraag stond centraal in zowel het advies over de alternatievenonderzoeksnota als in dat over de tussennota. De doelstellingen voor, noch de effecten op de landbouwbedrijven in de regio waar de mobiliteitsoplossing voor de noord-zuidwegverbinding (N74) vorm zal krijgen, zijn voldoende concreet. Voor de SALV ontbreken in de alternatievenonderzoeksnota een vooronderzoek onder vorm van een landbouwimpactstudie (LIS) in de eerste fase en een volwaardig landbouweffectenrapport (LER) in de tweede fase. Ook moet zo vroeg mogelijk zicht geboden kunnen worden op de (in)directe effecten van de toekomstige natuurontwikkelingen (inclusief de groenblauwe netwerken) en hun inpassing in bredere doelstellingenkaders. Naar aanleiding van de tussennota stelt de SALV vast dat er voldoende opportuniteit ontstaat om de resterende alternatieven te onderwerpen aan een diepgaand thematisch onderzoek, waaronder een LER. In een minderheidsstandpunt bij het advies over de alternatievenonderzoeksnota oordelen Natuurpunt/Bond Beter Leefmilieu dat het huidige onderzoeksopzet te gepasten tijde die duidelijkheid zal creëren. Bij het advies over de tussennota onthielden deze organisaties zich.
Lees het advies Complex project Noord-Zuidverbinding Limburg
Lees het advies Complex project Noord-Zuidverbinding Limburg: tussennota
Land- en tuinbouwactiviteiten hebben onlosmakelijk een invloed om de omgeving waarin deze activiteiten worden ontplooid. De sector levert ecosysteemdiensten, waaronder klimaatregulatie, regulatie van erosierisico, het behoud van de bodemvruchtbaarheid en het voorzien in groene ruimte voor buitenactiviteiten. Daarnaast kampt de land- en tuinbouw met grote uitdagingen op ecologisch vlak, zoals bijdragen tot het bereiken van een goede bodem-, water- en luchtkwaliteit en tot een goede (agro)biodiversiteit. De SALV formuleert rond dit thema, vaak samen met de Minaraad en de SERV, aanbevelingen die inspelen op de vraag hoe we de milieu-, klimaat- en natuurimpact van de landbouw binnen de milieugebruiksruimte kunnen houden.
De muskusrat kan nog steeds veel overlast in Vlaanderen veroorzaken. Hoewel de populatie op lange termijn sterk is afgenomen, blijft een volgehouden inspanning onontbeerlijk om de muskusrat in Vlaanderen effectief te bestrijden. De bestrijding van de muskusrat noodzaakt een consequente inzet van voldoende personeel en middelen door de betrokken besturen en instellingen, aldus de adviesraden. Het is ook raadzaam om alle bestrijders goed op te leiden en te begeleiden, onder de vorm van een laagdrempelig leertraject in de praktijk. Een verplicht digitaal registratiesysteem van vangsten en bijvangsten en een lijst van toegestane vangtuigen moeten bijdragen aan een effectieve en efficiënte bestrijding, met zo weinig mogelijk bijvangsten. Wat de organisatie van de bestrijding betreft, wijzen de raden op de meerwaarde van wisselwerking met lokale stakeholders en stellen ze vast dat de openbare besturen polders en wateringen veelal over het hoofd worden gezien.
Het is volgens de raden een goede zaak dat de organisatie van de droogtecommissie voortaan deel uitmaakt van de opdrachten van de Coördinatiecommissie Integraal Waterbeleid (CIW). Naast de verbrede samenstelling van de CIW, menen de adviesraden dat de succesvolle ontwikkeling van CIW 2.0 noodzakelijk is voor een betere werking. CIW 2.0 is het interne vernieuwingsproces van de coördinatiecommissie die de klemtoon legt op projectgerichte werking en een verbeterd stakeholderoverleg. In dit verband vragen de raden om een evaluatie van de verbeteringen aan de structuur en werking in te plannen. In het kader van dat vernieuwingsproces bekijken de raden en het CIW hoe de onderlinge wisselwerking kan geoptimaliseerd worden.
De raden menen dat het besluit een vooruitgang inhoudt inzake digitalisering, éénvormigheid en praktische werkbaarheid. De raden wijzen wel op een aantal problemen. Zo vragen de raden in het kader van onttrekkingen voor een performant (digitaal) systeem en een goede opvolging door de waterbeheerders. Ze stellen vast dat de uitwerking van het reactieve beleid versnipperd gebeurt en vragen daarom een evaluatie ervan in 2022. Wie welke bevoegdheid moet krijgen in dat reactieve beleid, daarover zijn beide raden verdeeld. De meningen zijn ook verdeeld over de vraag of er een voorafgaande toestemming noodzakelijk is voor de onttrekking van water uit onbevaarbare waterlopen, dan wel een loutere melding volstaat.
Het actieplan kan volgens de raden toewerken naar een duurzamer beheer van voedselverlies en biomassa(rest)stromen. Het plan wil drie biomassastromen meer circulair krijgen: 1. Voedselverlies en voedselreststromen van producent tot consument, 2. Biomassa(rest)stromen uit groen-, natuur-, bos- en landschapsbeheer, 3. Houtafval van industrie en huishoudens. Dit wil men bereiken door binnen elk van deze kringlopen in te zetten op meer preventie en minder verlies, beter sorteren en inzamelen en meer hoogwaardige valorisatie. De raden vinden het hierbij van belang een langetermijnpad voor ogen te houden voor het zo beperkt en zo hoogwaardig mogelijk inzetten van biomassa. Zij uiten hierbij aandachtspunten omtrent onder andere de klemtoon op preventie, biodiversiteit en de natuurreflex, de begrippen en definities over voedselverlies in Europa en Vlaanderen, een verhoogde nutriëntencirculariteit, de stimulans voor boerderijcompostering en de koppeling met het Gemeenschappelijk Landbouwbeleid 2021-2027. Over dit laatste thema geraakten de raadsorganisaties het niet eens.
Lees het advies Actieplan Voedselverlies en Biomassa(rest)stromen
Alba Alonso Adame liep van mei tot oktober 2020 stage bij het SALV-secretariaat en nam daarbij het thema beheerovereenkomsten soortenbescherming onder de loep. Zij zocht naar sterktes en verbeterpunten van de huidige beheerovereenkomsten. Dat deed ze samen met de belanghebbenden van de SALV en betrokken organisaties. Zij bracht hiervoor verschillende terreinbezoeken, nam tientallen interviews af met belanghebbenden en organiseerde een druk bijgewoonde online-workshop . Haar werk resulteerde in een rapport met vele suggesties voor next level beheerovereenkomsten. Zo wordt de effectiviteit van maatregelen voor soortenbescherming best op collectief niveau geëvalueerd, schuilen er kansen in synergiën met andere beleidsinstrumenten en de algemene milieuwetgeving, en tussen generieke en gerichte beheerovereenkomsten, kan de belangstelling voor beheerovereenkomsten verhogen door meer maatwerk in de uitvoering en het vergoedingensysteem en bieden samenwerkingsverbanden tussen landbouwers ook heel wat perspectieven. Om deze en andere opportuniteiten in de praktijk te kunnen brengen, is het van belang om landbouwers actief te betrekken bij de opmaak, de monitoring en de evaluatie van beheerovereenkomsten. De bevindingen uit het rapport binden de SALV niet.
Lees het stageverslag Beheerovereenkomsten soortenbescherming in de Vlaamse land- en tuinbouw
De adviezen rond visserij worden binnen de SALV door een specifieke visserijcommissie, de Technische Werkcommissie Visserij (TWV), voorbereid. Daarnaast werkt de TWV ook samen met de belanghebbenden van de land- en tuinbouwsector in die dossiers die beide sectoren aanbelangen. Net als de SALV-raad, luidde 2020 ook de nieuwe mandaatperiode voor de TWV in. Emiel Brouckaert van Rederscentrale werd tijdens de decemberzitting herverkozen tot voorzitter van de TWV. De TWV heeft in 2020 bijzondere aandacht geschonken aan de thema’s brexit, handhaving, relancebeleid, ruimtelijke ordening en infrastructuur.
De SALV benadrukte het grote belang van een duurzaam akkoord met het Verenigd Koninkrijk voor de Vlaamse visserijsector. Het behoud van de toegang tot de Britse wateren en de toekenning van vangstrechten, de bewaring en bewaking van een gelijk speelveld tussen de EU en het VK, alsook tussen de lidstaten onderling, en de beperking van administratie en wachttijden bij douane- en voedselveiligheidscontroles vormden de kern van het advies. De SALV vroeg de Vlaamse beleidsmakers om dit op Europees niveau te bepleiten. Het grote aandeel vis dat afkomstig is uit Britse wateren of tot België geraakt via het VK maakt dat een goed akkoord cruciaal is voor de economische leefbaarheid en werkgelegenheid binnen zowel de zee- als de landzijde van de sector.
Een delegatie van de TWV en het SALV-secretariaat overhandigde het advies aan minister Hilde Crevits.
Lees het advies Duurzaam akkoord Vlaamse visserij post-brexit
De mogelijkheden tot partnerschappen binnen de brede mariene voedselproductieketen moeten aantoonbaar gemaakt worden en de ruimtelijke inplanting van Zeeboerderij Westdiep heroverwogen. Dat vroeg de SALV naar aanleiding van de publieke consultatie over de (milieu)vergunningsaanvraag die Colruyt Group indiende om een zeeboerderij te mogen bouwen en exploiteren met mossel-, oester- en zeewierkweek in het Belgisch deel van de Noordzee. De SALV meent immers dat het voorgestelde project de gevolgen voor de kustvisserij en de Natura 2000-gebieden onderschat en niet duidelijk is hoe partnerschappen met andere sleutelactoren binnen de mariene voedselproductieketen vorm zullen krijgen
De strategische verankering van de visserijsector in Vlaanderen moet volgens de SALV de rode draad vormen in het relanceplan voor de visserij. De ingeslagen weg van vernieuwing en verduurzaming in de sector mag door Covid-19 niet teniet gedaan worden. De raad biedt aan de Vlaamse en federale beleidsmakers enkele contouren van relance aan. Daarbij apprecieert de SALV de initiatieven opgezet binnen het crisismanagement, maar ontwaart de raad ook leereffecten. Zo is er nood aan adequate afstemming en infodoorstroming doorheen de hele keten bij de uitrol van crisis(steun)maatregelen). De mogelijkheden dienen onderzocht te worden om specifieke middelen voor crisissteun te reserveren. Tot slot zouden middelen uit het EU-herstelfonds ook aangewend moeten kunnen worden om een duurzame relance van de Vlaamse visserijsector mogelijk te maken.
Lees het briefadvies Contouren van relance voor de Vlaamse visserijsector
De SALV vraagt via enkele verbetervoorstellen van de bestaande handhavingsprocedures om een toegespitst controlekader voor onze Vlaamse visserijsector nu en in de toekomst te vrijwaren. De opvolger van het convenant ‘Visserij verduurzaamt’ biedt daarbij kansen om de duurzaamheidsinspanningen voor het toegespitste controlekader in een stappenplan/actieplan te gieten en als troef van de visserijketen onder de aandacht te brengen.
Een toegespitst handhavingsbeleid is belangrijk voor de Vlaamse visserijsector. De sector is immers in vele visgebieden actief. Die ruimtelijk verspreide activiteit is de kern van zijn veerkracht en weerbaarheid. Aangezien onze vissersvaartuigen vaak in buitenlandse havens aanlanden, is een vlot transport van de vis tot de Vlaamse visveilingen noodzakelijk. Het handhavingsbeleid bepaalt in sterke mate de mogelijkheden voor zo’n transport. Zo is het cruciaal dat de definitieve weging en sortering volgens grootteklasse van de vis kan gebeuren op de vloer van de Vlaamse visveilingen en dus na transport vanuit het buitenland. Een eenzijdige aanscherping in de uitvoering van de bestaande controleverordening door sommige lidstaten, alsook de Europese herziening van deze verordening zetten een vlot vistransport tot de Vlaamse visveilingen steeds meer op de helling. De SALV reikt aanbevelingen aan om het controlekader te optimaliseren en te vrijwaren. Natuurpunt/Bond Beter Leefmilieu heeft zich bij de opmaak en de goedkeuring van het advies onthouden
Lees het advies Een toegespitst controlekader: noodzaak voor de Vlaamse visserijsector
De SALV anticipeerde met een ‘tussenadvies’ op de volgende fases van de bouw van de nieuwe sluis in Zeebrugge. De raad omschreef enkele technische bezorgdheden van de visserijcluster en de visveiling die in de haven van Zeebrugge gehuisvest zijn. De voornaamste bekommernissen vormen de risico’s op deining van aangemeerde vissersvaartuigen door golfslag, mogelijke stabiliteitsproblemen van kades en gebouwen bij de uitvoering van de werken en de bereikbaarheid van de vismijnsite tijdens de werken. Voor de omliggende landbouwactiviteiten is het volgens de raad van belang dat de bouw en exploitatie van de nieuwe sluis de effecten van de klimaatverandering niet verder aanscherpt als gevolg van wijzigingen in de waterhuishouding.
Lees het advies Nieuwe zeesluis Zeebrugge. Aandachtspunten voor de volgende fases
In 2020 volgde de hersamenstelling van de adviesraad die decretaal om de 4 jaar moet gebeuren. Zo ging op 12 oktober de mandaatperiode 2020-2024 van start. Naar aanleiding van de afgelopen mandaatperiode organiseerde de SALV een interne zelfevaluatie waarin de werking van de raad door de raadsleden tegen het licht werd gehouden. Communicatie en doorwerking, samenwerking met andere adviesraden, feedback en timing vanuit het beleid en efficiënt, doelgericht vergaderen zijn thema’s die door de raadsleden belicht werden.
In de nieuwe samenstelling van de SALV herbevestigden de achttien ledenorganisaties unaniem de mandaten van Hendrik Vandamme en Georges Van Keerberghen voor het dagelijks bestuur van de adviesraad.
Voorzitter Hendrik Vandamme Hendrik is landbouwer in Oostende en voorzitter van het Algemeen Boerensyndicaat. |
Ondervoorzitter Georges Van Keerberghen Georges is landbouwingenieur en ondervoorzitter van Boerenbond. |
||
De SALV levert als adviesraad in eerste instantie producten af in de vorm van adviezen, aangevuld door onder meer verkennende nota’s, rapporten, stageverslagen. De totstandkoming van adviezen doorloopt verschillende stadia, met elk kenmerkende indicatoren die de performantie duiden.
De inputfase is de start van een adviesprocedure. Indicatoren en concepten binnen deze fase hebben betrekking tot de samenstelling van de raad en de deelname aan de adviesprocedure.
samenstelling op 31 december 2020
Deze fase duidt op het proces van de totstandkoming van een advies.
De adviezen van de SALV zijn antwoorden op adviesvragen die de beleidsmakers stellen of die betrokken overheidsdiensten verzoeken. Daarnaast kan de raad ook zelf adviesinitiatief nemen en proactief op bepaalde thema’s inspelen.
De SALV-raad en het SALV-secretariaat laten zich informeren om een gedegen advisering mogelijk te maken. Daartoe worden in het kader van concrete adviesdossiers of relevante beleidsontwikkelingen regelmatig experten uitgenodigd voor een toelichting tijdens raadszittingen of werkcommissievergaderingen.
Daarnaast is kennisopbouw een belangrijk onderdeel van de secretariaatswerking, een investering die zichzelf terugverdient bij het schrijven van adviezen. De leden van het secretariaat bouwen kennis op in Brussel en te velde aan de hand van:
In 2020 bouwde het SALV-secretariaat aan zijn kennis rond de beleidsthema’s in land- en tuinbouw en visserij door het volgen van webinars.
vergadering | onderwerp | spreker(s) | datum |
---|---|---|---|
SALV | Toelichting bij GLB 2021-2027 en MFK 2021-2027: update | Algemene afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de permanente vertegenwoordiging van België bij de EU | 24 januari |
Ad-hocwerkcommissie | Potentiële verschuivingen in de handelsrelaties post-brexit | VLAM | 17 maart |
Werkcommissie Klimaatadaptatie | Carbon Farming | ILVO | 20 maart |
Werkcommissie Klimaatadaptatie | Carbon Farming | Inagro | 23 april |
SALV | Sectorrapport zelfstandige ondernemers in de landbouw | Stichting Innovatie & Arbeid | 24 april |
Werkcommissie Verdienmodellen | ILVO-werking rond verdienmodellen en de opbouw van de Verdienwijzer van ILVO | ILVO | 6 mei |
Werkcommissie Verdienmodellen | Toelichting over de kansen voor en uitdagingen van de korte keten in Vlaanderen | Steunpunt Korte Keten, KULeuven, ILVO | 8 juni |
Werkcommissie Klimaatadaptatie | Sociaaleconomische impact van klimaatverandering | VITO | 17 juni |
TWV | Stand van zaken in het onderzoek naar de afbakening van zoekzones voor visserijmaatregelen in het BNZ i.k.v. Natura 2000 | ILVO | 15 september |
SALV | Toelichting bij GLB 2021-2027 en MFK 2021-2027: update | Algemene afvaardiging van de Vlaamse Regering bij de permanente vertegenwoordiging van België bij de EU | 30 oktober |
Werkcommissie Klimaatadaptatie | De impact van klimaatverandering op verzilting | VMM, VLM, Inagro | 25 november |
SALV | Beleids- en Begrotingstoelichting voor 2021. Focus Landbouw | kabinet minister Crevits | 27 november |
TWV | Beleids- en Begrotingstoelichting voor 2021. Focus Landbouw | kabinet minister Crevits | 1 december |
Ad-hocwerkcommissie | Toelichting bij het ontwerpbesluit van de Vlaamse Regering over Markt- en Prijstransparantie | Dept. Landbouw & Visserij en kabinet minister Crevits | 7 december |
De meest tastbare output van de SALV zijn de adviezen, die de eindproducten vormen van een adviestraject en -procedure.
Nummer | Advies | Aanvang adviesproces | Datum vaststelling | Voorwerp van het advies | Samenwerking | Dagen/Termijn | Consensus |
---|---|---|---|---|---|---|---|
2020-01 | Een duurzaam akkoord voor de Vlaamse visserij post-brexit | 05/12/2019 | 24/01/2019 | Eigen initiatief | 51 | ja | |
Het advies kon door een delegatie van de TWV en het SALV-secretariaat toegelicht en overhandigd worden aan minister Hilde Crevits. In antwoord op een parlementaire vraag vanuit de Commissie Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van het Vlaams Parlement op 12 februari 2020 refereerde minister Crevits rechtstreeks naar passages in het advies. |
|||||||
2020-02 | Complex project Noord-Zuid-Limburg | 26/03/2020 | 24/04/2020 | Publieke consultatie | 29 | neen | |
De vraag om de landbouwgerichte ambitie te verduidelijken en een Landbouwimpactstudie en Landbouweffectenrapport in een vroeg ontwerpstadium in te brengen, werd niet gehonoreerd. |
|||||||
2020-03 | Wrijvingsloze agrohandel post-brexit | 17/03/2020 | 29/05/2020 | Eigen initiatief | 73 | ja | |
De brexitcoördinator voor de SALV-raad van 29 januari 2021 informeerde over het bereikte akkoord en gaf aan dat de bezorgdheden over douane- en voedselveiligheidscontroles zoals het advies benadrukte, van nabij opgevolgd zullen worden. Een gelijk speelveld voor landbouw en de manier waarop het kan afgedwongen worden, blijft een aandachtspunt. |
|||||||
2020-04 | Beheerregeling muskusrat | 08/05/2020 | 28/05/2020 | Eigen initiatief | Minaraad | 20 | ja |
De aanbevelingen die een effectieve aanpassing aan de beheerregeling vereisten, werden gevolgd. Voor de andere opmerkingen in het advies zal een en ander moeten blijken uit de praktijken op het terrein. |
|||||||
2020-05 | Zeeboerderij Westdiep | 18/06/2019 | 22/06/2019 | Eigen initiatief | 5 | ja | |
De Commissie Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van het Vlaams Parlement behandelde het advies op 8 juli 2020. Het Vlaamse overheidsniveau ondersteunt de vraag uit het advies om partnerschappen met andere actoren uit de brede mariene voedselproductieketen aantoonbaar te maken. In de eindbeslissing heeft het advies geen gevolg gekend. |
|||||||
2020-06 | Contouren van relance Vlaamse visserijsector | 26/05/2019 | 26/06/2019 | Eigen initiatief | 31 | ja | |
Het advies werd besproken in de Commissie Landbouw, Visserij en Plattelandsbeleid van het Vlaams Parlement op 8 juli 2020, waarbij de duurzame verankering van de Vlaamse visserij werd benadrukt. |
|||||||
2020-07 | Rampenschade | 09/06/2020 | 26/06/2020 | Ontwerpbesluit na principiële goedkeuring VR | 30 | ja | |
De SALV ging akkoord met het opzet van dit besluit. De SALV gaf in zijn advies naast specifieke ook belangrijke algemene aanbevelingen die ruimer gingen dat dit ontwerpbesluit. Ook op die verschillende aanbevelingen heeft de raad geen verdere reactie verkregen. |
|||||||
2020-08 | Hapklare inzichten voor een Vlaams voedselbeleid | 26/06/2020 | Eigen initiatief | ja | |||
Het advies werd goed onthaald, maar de daadwerkelijke doorwerking van het advies zal nog moeten blijken. |
|||||||
2020-09 | Korte keten. Vormen, kansen en uitdagingen | 17/06/2020 | 14/07/2020 | Eigen initiatief | 27 | ja | |
De aanbevelingen van de SALV kwamen goed getimed tijdens de Zomer van de Korte Keten en vonden aansluiting met de beleidsaandacht rond lokale voeding. In het Vlaams Parlement werd een voorstel tot resolutie ingediend over de ondersteuning van de korte keten in Vlaanderen. Het voorstel verwees naar de aanbevelingen van het SALV-advies. |
|||||||
2020-10 | Wijzigingen samenstelling en opdracht CIW | 03/08/2020 | 04/09/2020 | Ontwerpbesluit na principiële goedkeuring VR | Minaraad, SERV | 32 | ja |
De Vlaamse Regering volgt de aanbevelingen van de raden om de rol van het CIW ten opzichte van andere geledingen te verduidelijken, de inhoudelijke betrokkenheid van de VLM te zien vanuit haar bevoegdheden inzake landinrichting, en het interne vernieuwingsproces (CIW 2.0) succesvol te ontwikkelen (o.m. via stakeholderbetrokkenheid, intentieverklaring en specifieke afsprakenkaders). |
|||||||
2020-11 | Onbevaarbare waterlopen | 24/07/2020 | 21/09/2020 | Ontwerpbesluit na principiële goedkeuring VR | Minaraad | 59 | neen |
De aanbevelingen in verband met onder meer milieukwantiteitsdoelstellingen, captatieregeling en een periodieke evaluatie worden door de Vlaamse Regering gevolgd. |
|||||||
2020-12 | Actieplan voedselverlies en biomassa(rest)stromen 2021-2025 | 1/08/2020 | 30/09/2020 | Publieke consultatie | Minaraad | 60 | neen |
Het advies werd besproken tijdens het UPOBA-overleg van 6 oktober 2020. De aanbevelingen worden in de verdere voorbereiding van het actieplan meegenomen. |
|||||||
2020-13 | Programmadecreet begroting 2021 | 9/10/2020 | 15/10/2020 | Voorontwerp van decreet na principiële goedkeuring VR | 10 | ja | |
Er worden middelen uit het Klimaatfonds vastgelegd om koolstofopslag in de landbouw te stimuleren, zoals het advies benadrukt. |
|||||||
2020-14 | Een toegespitst controlekader: noodzaak voor de Vlaamse visserijsector | 29/10/2020 | 1/12/2020 | EC-voorstel van verordening aan de Raad/Europees Parlement | 32 | ja | |
Het advies heeft de problematiek rond de definitieve weging van visserijproducten na vervoer vanaf de plaats van aanlanding onder de aandacht gebracht. De doorwerking van het advies is vooralsnog onduidelijk. |
|||||||
2020-15 | Complex project Noord-Zuid-Limburg: Tussennota | 9/11/2020 | 18/12/2020 | Publieke consultatie | 39 | ja | |
De doorwerking van het advies is vooralsnog onduidelijk. |
|||||||
2020-16 | Nieuwe zeesluis Zeebrugge. Aandachtspunten voor de volgende fases | 1/12/2020 | 18/12/2020 | Publieke consultatie | 17 | ja | |
Naar aanleiding van het advies worden bijkomende wetenschappelijke studies uitgevoerd in nauwe wisselwerking met visserijactoren zoals in het advies gevraagd. |
|||||||
2020-17 | BVR Markt- en prijstransparantie | 30/11/2020 | 18/12/2020 | Ontwerpbesluit na principiële goedkeuring VR | 18 | ja | |
De SALV werd betrokken in een hoorzitting en gedachtewisseling met het kabinet van minister Crevits en het Departement Landbouw & Visserij rond de versterking van de positie van de land- en tuinbouwer in de keten. |
De adviezen van de SALV zijn publiek. Nadat de raad een advies heeft goedgekeurd, stuurt de SALV dit advies niet alleen naar de adviesvrager en naar de minister bevoegd voor landbouw en zeevisserij. De raad zorgt voor een brede verspreiding van zijn adviezen via nieuwsbrieven en sociale media. De algemene trends inzake communicatie in de samenleving zorgen daarbij voor verandering in het bereik van de communicatiekanalen. Zo zet de stijgende trend van volgers op Twitter (meer dan 750!) zich ook in 2020 door. De SALV-nieuwsbrief vindt iets minder zijn weg naar de mailbox. Niettemin krijgen ongeveer 1 000 personen info over adviezen en de werking van de SALV toegestuurd. Naast Twitter en de eigen nieuwsbrief communiceert de landbouwpers regelmatig over adviezen van de SALV.
Https: de website van de SALV en de verschillende nevenorganisaties zijn https-websites. Dit zorgt o.a. voor meer beveiliging en gebruikersvertrouwen en een verbeterde ranking in Google search.
Anysurferproof: de website is Anysurferproof. Dit kwaliteitslabel garandeert dat onze website voor iedereen toegankelijk is, ook voor mensen met een functiebeperking. Met het behalen van het label voldoet onze website ook aan de vereisten in het kader van het Toegankelijk Web-project van de Vlaamse overheid. We behaalden in 2020 de tweejaarlijkse vernieuwing van het toegankelijkheidslabel.
GDPR-proof: de SALV hecht veel belang aan de bescherming van persoonsgegevens en houdt zich aan de wet- en regelgeving waaronder de Algemene Verordening Gegevensbescherming (GDPR). Sinds de start van de GDPR in mei 2018, vind je een privacyverklaring en toelichting bij het cookiebeleid op de website.
Bezoekers en downloads: de SALV-website werd in 2020 in totaal 7.287 keer geraadpleegd door in totaal 4.827 externe bezoekers. Dat is goed voor in totaal 18.697 paginaweergaven.
sessies |
gebruikers |
paginaweergaven |
De SALV volgt de wettelijke bepalingen over de openbaarheid van bestuursdocumenten die gelden voor de diensten, instellingen en rechtspersonen die afhangen van de Vlaamse Gemeenschap of het Vlaamse Gewest.
Dat betekent onder meer dat de SALV aan ieder natuurlijk persoon, rechtspersoon of groepering ervan die erom verzoekt, de gevraagde bestuursdocumenten openbaar maakt door er inzage in te verlenen, er uitleg over te verschaffen of er een afschrift van te overhandigen. Deze verplichting geldt niet als de aanvraag betrekking heeft op bestuursdocumenten die niet af of onvolledig zijn. In praktijk worden vrijwel alle beslissingen van de SALV gepubliceerd via zijn website en worden ze dus actief openbaar gemaakt. Op de website is ook informatie terug te vinden over de actuele werkcommissies en wordt de agenda gepubliceerd van de TWV- en SALV-zittingen.
In 2020 ontving de SALV geen aanvragen tot openbaarmaking van bestuursdocumenten.
De SALV ontving geen klachten in 2020.